مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستانیافته های تحقیقاتی در بهبود تولیدات گیاهان زراعی4736-24763120170823Evaluation Effect of Mycorrhiza Inoculums with Barley (Hordeum vulgare L.) Symbiosis in Ameliorating Salinity Stress in Golestan Provinceارزیابی تلقیح مایکوریزای همزیست با جو در تعدیل تنش شوری در استان گلستان125113240FAالهام فغانیموسسه تحقیقات پنبه کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایراناعظم میرکریمیکارشناس، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایرانغلامرضا خردمندکارشناس، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایرانJournal Article20170920This research was conducted to evaluate mycorrhiza symbiosis in acclimating plants under salinity. Four barley genotypes (Sahra, Mahoor,Yousef and Line4) with and without mycorrhiza treatments were planted on saline soils (16-20 dSm<sup>-1</sup>) in Golestan province using completely randomized block design. In order to study on root characteristics, PVC pipes were inserted around seedlings. After harvest, traits such as seed1000weight, spike dry weight, number of seed in spike, yield, root volume, root area and root dry weight, mycorrhiza dependency, mycorrhizal colonization percent, phosphorus, nitrogen and potassium of rhizosphere and root, sodium and choloride content root were studied. Data were analyzed using SAS software. Results showed that mycorrhizal dependency in Line 4 and Sahra were 88.7% and 48.6%, respectively. Percent of mycorrhiza colonization in root of Line 4 was highest than other genotypes. Mycorrhiza symbiosis enhanced grain yield as well as root dry weight and root volume. Line 4 symbiosism with mycorrhiza had highest biomass, spike dry weight, yield, and number seed per spike and seed1000 weight. Roots of Line 4 with mycorrhiza had highest Nitrogen, phosphorus concentrations, but K and Na contents of root were decreased. Mycorrhiza regulated cation and anion absorption by roots and decreased Na, Cl and SO<sub>4</sub> accumulation in rhizosphere (p<0.05). این تحقیق با هدف ارزیابی همزیستی مایکوریزا با جو و نقش آن در تعدیل اثرات تنش شوری در گیاهان مورد بررسی قرار گرفت. چهار ژنوتیپ جو(صحرا، ماهور، یوسف و لاین4) با مایکوریزا و بدون مایکوریزا در خاکهای شور(16 تا 20 دسی زیمنس بر متر) در استان گلستان با استفاده از طرح بلوک کامل تصادفی کشت شد. به منظور مطالعه خصوصیات ریشه، لولههایPVC در اطراف گیاهچهها قرار داده شد. پس از برداشت، صفاتی از جمله وزن هزاردانه، وزن خشک سنبله، تعداد دانه در سنبله، عملکرد، حجم ریشه، سطح ریشه، وزن خشک ریشه، تراکم مایکوریزا، درصد کلنیزاسیون مایکوریزا، فسفر، نیتروژن و پتاسیم ریشه و ریزوسفر، سدیم و کلرید ریشه مطالعه شد. دادهها با نرم افزار آماری SAS تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که تراکم مایکوریزا در لاین4 و صحرا، به ترتیب 7/88 درصد و 6/48درصد بود. درصد همزیستی مایکوریزا در ریشه لاین4 بیشتر از سایر ژنوتیپها بود. همزیستی مایکوریزا، عملکرد دانه را مانند وزن خشک ریشه و حجم ریشه افزایش داد. لاین4 همزیست با مایکوریزا بیشترین بیوماس، وزن خشک سنبله، عملکرد، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه را داشت. ریشه لاین4 با مایکوریزا بیشترین غلظت نیتروژن و فسفر را داشت ولی محتوی سدیم و پتاسیم ریشه کاهش یافت.https://raicp.areeo.ac.ir/article_113240_486e44b797fa3c69ab9614ce6a11645a.pdfمرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستانیافته های تحقیقاتی در بهبود تولیدات گیاهان زراعی4736-24763120170823Economic evaluation of new and neglect forage crop in Golestan Provinceبررسی اقتصادی تولید محصولات علوفهای جدید و فراموش شده در استان گلستان2645113241FAعلیرضا صابریاستادیار بخش زراعی و باغی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایراننورمحمد آبیاراستادیار بخش زراعی و باغی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایرانناصر باصری نیاکارشناس ، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایرانJournal Article20170920In order to measurement and comparison of yield income and profitability of some new crop and neglect crop, included of Triticale (check treatments), Canola, Broad Bean,Monk's rhubarb, Beet, Field pea, Grass pea and Hairy Vetch, this experiment was laid out in a randomized complete block design and replicated three times at Agricultural Research Station of Gorgan. For economical study and comparison of treatments profitability, partial budgeting method was applied. Quantitative experiment results showed that; Canola’s forage and Field pea with yield of 14.43 ton ha<sup>-1</sup> and 6.47 ton ha<sup>-1</sup> had the highest and lowest forage yield respectively. Among studied treatments, fresh forage yield of canola and Broad Bean was more than fresh yield of triticale but fresh yield of Monk's rhubarb, Field pea, Grass pea and Hairy Vetch was less than fresh yield of triticale(as a check treatments). The benefit of forage canola in average 10540012 Rl was more than triticale benefit, however the benefit of ,Monk's rhubarb, Grass pea and Hairy Vetch, but it is positive. So development of this crop depends on conditions and in some area of state recommendable. But there is no economical profitability in Golestan province for planting of forage Beet and Field pea. Based of first and second year results it could be concluded that; planting of forage Canola, Triticale Broad Bean,Monk's rhubarb, Grass pea and Hairy Vetch, and planting of Beet and Field pea for forage there is no economical benefit.به منظور اندازهگیری و مقایسه عملکرد، درآمد و سودآوری برخی گیاهان علوفهای جدید و فراموش شده شامل تریتیکاله (تیمار شاهد)، کلزای علوفهای، باقلای علوفهای، ترشک، چغندر علوفهای، نخود علوفهای، خلر، و ماشک این آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه گرگان اجرا گردید. برای بررسی اقتصادی و مقایسه سودآوری ار روش بودجهبندی جزیی استفاده شد. بر پایه یافتهها، گیاه علوفهای کلزا و نخود با 42/14 و 47/6 تن در هکتار به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد علوفه تر را دارند. از بین تیمارهای مورد بررسی، عملکرد علوفه تر کلزا و باقلا بیشتر از عملکرد علوفه تر تریتیکاله، اما عملکرد علوفه تر ماشک، خلر، ترشک و نخود کمتر از عملکرد در هکتار علوفه تر تیمار شاهد تریتیکاله است. همچنین سود ناخالص گیاه علوفهای کلزا به طور میانگین 10540012 ریال در هکتار و بیشتر از سود ناخالص گیاه تریتیکاله است. هر چند سود ناخالص ماشک، خللر و ترشک کمتر از سود ناخالص تریتیکاله است، اما مثبت میباشد. از این رو توسعه کشت این محصولات در شرایطی و در برخی مناطق استان قابل توصیه است. اما کشت و تولید گیاهان علوفهای نخود و چغندرقند فاقد سودآوری اقتصادی میباشند. با توجه به مجموعه نتایج سالهای اول و دوم این آزمایش، میتوان نتیجه گرفت که کشت گیاهان علوفهای کلزا، تریتیکاله، ماشک، ترشک و خللر در استان گلستان دارای فواید اقتصادی و کشت نخود و چغندر با هدف تولید علوفه فاقد فواید اقتصادی خواهد بود.https://raicp.areeo.ac.ir/article_113241_82c135bca3821fb15b6e1d979015ba42.pdfمرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستانیافته های تحقیقاتی در بهبود تولیدات گیاهان زراعی4736-24763120170823Comparison of seed yield and quality of hybrid maize under different irrigation and Nitrogen consumption regimes in the female parent in different climate conditionمقایسه عملکرد و کیفیت بذر ذرت هیبرید رقم704 در رژیمهای مختلف آبیاری و کود نیتروژن در والد مادری در دو شرایط اقلیمی4665113245FAفرشید حسنیاستادیار پژوهش، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی- مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، کرج، ایرانعنایت رضوانیدکتری زراعت، محقق، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی- مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، کرج، ایرانمحمد رحمانیدکتری زراعت، محقق، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی- مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، کرج، ایرانJournal Article20170920In order to study of the effect of irrigation interval and nitrogen levelsin B73 female line on the seed ( maize hybrid seed K.S.C704) yield and quality, an experiment was conducted at 2013 as split blockbased on randomized complete block design in two main regions of maize seed production (Kermanshah,Moghan). For producing this hybrid, the female rows were pollinated by the male rows (Mo17). Results showed that in Kermanshah, use of combination treatment with 300 or 400 kg/ha net nitrogen and seven or nine-days irrigation circle, and in Moghan, application of 400 kg/ha nitrogen and irrigation nine-days irrigation circle produced the highest seed yield, but on the aspect of physiological seed quality, though much nitrogen (400 kg/ha) promotes standard germination percentage in laboratory (95% and 92% for Kermanshah and Moghan, respectively), but the highest seed emergence and stablishment in the field (69% and 73.5%, respectively for Kermanshah and Moghan) obtained by 300 and 200 kg/ha for these two regions. So, for producing high vigor seeds, especially for hot summer sowing, it is advisable to use nine-days irrigation interval with 200-300 kg/ha net nitrogen, and the more consumption of water and nitrogen fertilizer lead to waste in water resources, contamination of water and soil and reducing final seed quality.به منظور بررسی تأثیر دور آبیاری و میزان مصرف نیتروژن در والد مادری B73 بر عملکرد و کیفیت بذر (هیبرید ذرت رقم KSC704) آزمایشی در سال 1392 بهصورت طرح کرتهای خرد شده نواری در دو منطقه اصلی تولید بذر ایران یعنی کرمانشاه و مغان اجرا شد. برای تولید این هیبرید، والد مادری توسط والد پدری (لاین Mo17) همان کرت گردهافشانی گردید. نتایج نشان داد که در منطقه کرمانشاه، با استفاده از ترکیب تیماری 300 یا 400 کیلوگرم نیتروژن خالص و دور آبیاری هفت یا نُه روزه و در منطقه مغان400 کیلوگرم نیتروژن خالص و دور آبیاری نُه روزه بالاترین عملکرد بذر والد مادری و نیز بالاترین وزن هزاردانه بدست آمد. از نظر تأثیر تیمارها بر کیفیت فیزیولوژیک بذرهای هیبرید تولید شده بر روی والد مادری، هر چند استفاده از کود نیتروژن به میزان 400 کیلوگرم، موجب بالاترین درصد جوانهزنی استاندارد (به ترتیب 95 و 92 درصد برای بذرهای کرمانشاه و مغان) در آزمایشگاه شد، ولی بالاترین درصد سبز شدن و استقرار در مزرعه (به ترتیب 7/68 و 5/73 درصد) در این دو منطقه در بذرهایی با مصرف 300 و 200 کیلوگرم نیتروژن بدست آمد. بنابراین برای تولید بذرهای با قدرت بالا به خصوص برای کشت در شرایط گرم تابستانه ایران، استفاده از دور آبیاری نُه روزه و مصرف نیتروژن خالص به میزان 200 تا بیشینه 300 کیلوگرم قابل توصیه است. مصرف آب و نیتروژن اضافی اثر معنیداری بر کیفیت و عملکرد بذر ندارد و موجب هدر رفت منابع آبی کشور وآلودگی محیط میشود.https://raicp.areeo.ac.ir/article_113245_92abbba3f340d4bdf7a2e378277e0aa6.pdfمرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستانیافته های تحقیقاتی در بهبود تولیدات گیاهان زراعی4736-24763120170823The effect of cultivars and planting date on yield and yield components of maize in the tropical region of Kermanshah (Sarpool-Zahab)بررسی اثرات تاریخ کاشت بروی هیبریدهای (دیررس و متوسطرس) ذرت در شرایط آب و هوایی کرمانشاه6682113250FAفرهاد صادقیعضو هیات علمی بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش گشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه.، ایران.روح الله باقریکارشناس ارشد، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه.، ایرانقباد تجریکارشناس ارشد، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه.، ایرانJournal Article20170920The project aims to increase corn yield by two separate experiments on late and medium maturity hybrids corn were done at three planting date. The projects were conducted split plot in a randomized complete block design in the second crop at the region of Sarpool-Zahab. The measured parameters include number of days to silking and physiological maturity, number of kernels per row, number of rows per ear, cob percent, grain moisture and grain yield. Analysis of variance showed that the effect of both groups were non-significant for the yield and yield component traits. Effect of planting date was a significant in most traits. Interaction between varieties and planting date were not significant on all traits. Maximum yield belonged to KSC647 and KSC604 × second planting date with 10.91 and 9.51 Ton ha<sup>-1</sup>, respectively. Maximum yield belonged to KSC711 and KSC704 × second planting date with 10.63 and 10.13 ton ha<sup>-1</sup>, respectively. In the second sowing date, effect of temperature stress was very low on field corn. The emergence of reproductive organs and inoculation were very good and Kernel formation on the cob of corn was completely. Corn grain yield in both groups, increase on the second planting date than the other planting with 46.2 and 39 percent, respectively این مطالعه به منظور بررسی اثرات تاریخ کاشت و با هدف دستیابی به دانهبندی کامل بلال و افزایش عملکرد در دو آزمایش جداگانه روی هیبریدهای متفاوت ذرت (متوسطرس و دیررس) در سه تاریخ کاشت انجام شد. آزمایشها بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در شرایط کشت دوم در منطقه گرمسیری سرپلذهاب اجرا شد. صفات مورد بررسی شامل تعداد روز تا ظهور تارهای ابریشمی و رسیدن فیزیولوژیکی، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف دانه در بلال، درصد چوب بلال، درصد رطوبت دانه و عملکرد دانه بود. تجزیه واریانس دادهها نشان داد که اثر هیبریدهای مورد بررسی بر روی صفات اجزای عملکرد و عملکرد دانه غیرمعنیدار بود. در هر دو آزمایش (هیبریدهای دیررس و متوسطرس) اثر تاریخ کاشت برای بیشتر صفات در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. برهمکنش هیبرید در تاریخ کاشت در کلیه صفات اندازهگیری شده غیرمعنیدار بود. بیشترین عملکرد دانه در هیبریدهای متوسطرس به تیمارهای KSC647 و KSC604 در تاریخ کاشت هفتم تیرماه بهترتیب با 9/10 و 5/9 تن در هکتار تعلق داشت. بیشترین عملکرد دانه در هیبریدهای دیررس به تیمارهای KSC704 و KSC711 در تاریخ کاشت دوم (هفتم تیرماه) بهترتیب با 6/10 و 1/10 تن در هکتار تعلق داشت. در تاریخ کشت دوم (هفتم مهر ماه) مزرعه ذرت با کمترین مقدار تنشهای دما برخورد نموده و ظهور اندامیهای زایشی و تلقیح در شرایط مناسبی انجام شد و دانهبندی بلالهای مزرعه ذرت به طورکامل و صد در صد انجام شد. عملکرد دانه در هر دو گروه متوسطرس و دیررس در مقایسه با دو تاریخ کاشت دیگر بهترتیب با 2/46 و 39درصد افزایش محصول دانه در پی داشت. https://raicp.areeo.ac.ir/article_113250_e0d45573ed3b47e9b30e5aafa35f2276.pdfمرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستانیافته های تحقیقاتی در بهبود تولیدات گیاهان زراعی4736-24763120170823تناسب اراضی، سیستم اطلاعات جغرافیایی، الگوی رقومی ارتفاع، تحلیل سلسله مراتبی.ارزیابی تناسب اراضی حوزه گرگانرود (استان گلستان) جهت کشت گندم با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)83101113253FAعباس بیابانیدانشیار گروه تولیدات گیاهی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبد کاووس،ایرانسارا آهن سازدانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبد کاووس.بهنام کامکارهیات علمی دانشکده علوم گیاهی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگاناعظم رومانیدانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی/ دانشگاه گنبد کاووسJournal Article20170920Efficient use of lands requires accurate assessment of agricultural ecology sources. Assessment of land suitability is a prerequisite for sustainable agriculture and plays an important role in the planning of nest-based agriculture. Tools such as GIS can be helpful in this regard. In this work, in order to determine land suitability of Gorganroud basin for wheat production, some parameters, such as climatic parameters (temperature and rainfall) and topography parameters (slope and aspect), are used. Analytical Hierarchy approach helps us to determine coefficient of effective factors on possibility of wheat production. Zoning Gorganroud basin from production capability viewpoint, long-term yield data of wheat yield of Golestan Province were collected. Interpolation yield is performed by using Inverse distance weighted (IDW) approach, and also land salinity maps of the province is provided. Results show that in Gorganroud basin, 74 percent of dry land is suitable for cultivation and 26 percent are relatively suitable, and total of irrigated lands are suitable for cultivation. In 93 percent of lands under dry wheat cultivation and 66 percent of lands under irrigated wheat cultivation, the desirable conditions are not achieved. EC information specifies that 6 percents of irrigated land and 66 percents of dry lands face with more than 14 dS.m<sup>-1</sup> salinity. These areas have lower yield that average yield of the province due to this fact that EC more than 14 dS.m<sup>-1</sup> cause 50 percent reduction in germination. In 4879 hectare of irrigated lands and 58078 hectare of dry land, although there are a desirable value of salinity however they have lower yield than average yield of the province which is due to poor management of local farmers. These facts demonstrate that we necessarily need to review the management options.استفاده بهینه از اراضی نیازمند ارزیابی دقیق منابع بومشناختی کشاورزی میباشد. ارزیابی تناسب اراضی پیشنیازی برای کشاورزی پایدار بوده و نقش مهمی در برنامهریزی کشاورزی آشیانه محور دارد، ابزاری مثل GIS میتواند در این زمینه سودمند باشد. در این تحقیق، از پارامترهای اقلیمی (دما و بارش)، توپوگرافی (شیب و جهت شیب) و کاربری اراضی بهمنظور تعیین تناسب اراضی حوزه گرگانرود برای تولید گندم استفاده گردید. از روش تحلیل سلسله مراتبی، برای تعیین ضریب تأثیر عوامل مؤثر بر امکان تولید گندم استفاده شد. بهمنظور پهنهبندی حوزهی گرگانرود از نظر توانمندی تولید، دادههای بلندمدت عملکرد گندم استان گلستان جمعآوری گردید. درونیابی عملکرد با روش فاصله وزنی معکوس (IDW) انجام شد. همچنین نقشه شوری اراضی استان تهیه شد. بر پایه نتایج در حوزه گرگانرود 74 درصد اراضی دیم از نظر پارامترهای اقلیمی و توپوگرافی مناسب کشت، 26 درصد اراضی نسبتاً مناسب و کل اراضی آبی مناسب تولید میباشند. در 93 و 66 درصد اراضی زیر کشت گندم دیم و آبی شرایط مطلوب (عملکردی پایینتر از میانگین استان) حاصل نمیشود. با وارد کردن اطلاعات EC مشخص شد که 6 و 66 درصد از اراضی آبی و دیم با شوری بیشتر از 14 دسیزیمنس روبهرو هستند و چون EC بالاتر از 14 دسیزیمنس علاوه بر کاهش عملکرد، موجب کاهش 50 درصدی جوانهزنی میشود، این نواحی در حوزه، عملکردی پایینتر از میانگین عملکرد استان داشتند. در 4879 و 5078 هکتار از اراضی آبی و دیم با وجود مطلوب بودن شوری، عملکرد پایینتر از میانگین استان میباشد که علت آن مدیریت ضعیف زارعین منطقه است و این امر لزوم بازنگری در گزینههای مدیریتی را اثبات میکند.https://raicp.areeo.ac.ir/article_113253_9f2e0450b32fdb7daabf2bcae1b4d8c2.pdfمرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستانیافته های تحقیقاتی در بهبود تولیدات گیاهان زراعی4736-24763120170823Investigation of factors affecting the fuel consumption of wheat production in Golestan province.عوامل مؤثر بر مصرف سوخت در تولید گندم، استان گلستان102119113254FAنصیبه رضوان طلبدانش آموخته دکتری زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانافشین سلطانیاستاد گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانابراهیم زینلیدانشیار گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانرضا دیلم صالحیکارشناس ارشد بهینه سازی انرژی شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران، منطقه گلستانJournal Article20170920In order to examine some of the factors affecting fuel consumption in the various agricultural operations in wheat production in Golestan province were selected 140 fields from 10 cities in the manner of systematic- random sampling. Previous crop, the city, the power of the tractor, grain yield and the field area were considered as the factors affecting fuel consumption. Based on the results, planting wheat after rice had the most fuel consumption (71±0.20 l.ha-1) and after fallow has the least fuel consumption (44±0.13 l.ha-1) for land preparing.Total fuel consumption in different cities for all cultural operations showed no significant difference. Although, it seems that focus onreducing the fuel consumption in land preparation can decrease the total fuel consumption in cities. Using of the tractors with more power by reducing the time for agricultural operations such as land preparation and also by decreasing in number passing of equipment can reduce the fuel consumption. By increasing the wheat field areas, fuel consumption in land preparation, harvest and total operations were decreasedبهمنظور بررسی برخی عوامل مؤثر بر مصرف سوخت در عملیات زراعی تولید گندم در استان گلستان، تعداد 140 مزرعه از 13 شهرستان استان به صورت نمونهگیری سیستماتیک-تصادفی انتخاب شدند. تأثیر تناوب زراعی، شهرستان، توان تراکتور، عملکرد دانه و مساحت زمین برمصرف سوخت مورد بررسی قرار گرفت. کاشت گندم پس از محصول برنج بیشینه (20/0± 71 لیتر در هکتار) و پس از آیش (13/0±44 لیتر در هکتار) کمینه مصرف سوخت را برای آمادهسازی زمین به همراه داشت. مجموع سوخت مصرفی در شهرستانهای مختلف برای کلیه عملیات تولید، تفاوت معنیداری را نشان نداد. گرچه به نظر میرسد تمرکز بر کاهش مصرف سوخت در عملیات آمادهسازی زمین میتواند مصرف سوخت کل را در شهرستانهای پر مصرف تا 17 درصد کاهش دهد. کاربرد تراکتورهایی با توان بیشتر ضمن کاهش مدت زمان و دفعات عملیات زراعی مانند آمادهسازی زمین نقش مؤثری در کاهش مصرف سوخت دارد. همچنین با افزایش سطح کشت گندم مصرف سوخت در عملیات آمادهسازی زمین، برداشت و مجموع عملیات زراعی کاهش یافت. https://raicp.areeo.ac.ir/article_113254_931385ca006d1c6c8ed0858a02ad24a0.pdf