ارزیابی عملکرد دانه ژنوتیپ‌های پیشرفته گندم نان در مزارع دیم زارعین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران

2 مربی، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران

چکیده

به منظور گزینش رقم‌ها یا لاین‌های پرمحصول در شرایط مزرعه زارع (آنفارم) و معرفی آنها به کشاورزان، چهار ژنوتیپ پیشرفته گندم نان به همراه دو رقم شاهد کریم و کوهدشت در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو منطقه نیمه گرمسیری شهرستان کوهدشت (داوود رشید و تنگ قلعه) در سال زراعی 92-1391 کشت شدند. در طول فصل رویش، رقم‌ها و لاین‌ها از نظر صفات زراعی و عملکرد دانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. عملکرد دانه هر کرت آزمایش پس از رسیدگی کامل توزین و ثبت گردید. بر پایه نتایج تجزیه واریانس مرکب صفات، ژنوتیپ‌های مورد بررسی از نظر عملکرد و وزن هزار دانه تفاوت معنی‌داری در سطح احتمال آماری یک درصد داشتند. اثر مکان نیز برای دو صفت عملکرد و وزن هزار دانه معنی‌دار بود که نشان­دهنده تفاوت اثر محیط بر این صفات است. نتایج مقایسه میانگین داده‌ها نشان داد که رقم کریم و لاین G2 به ترتیب با میانگین عملکرد 2636 و 2163 کیلوگرم در هکتار، بیش‌ترین عملکرد دانه را در مقایسه با دیگر ژنوتیپ‌های مورد آزمایش به خود اختصاص دادند. همچنین کم‌ترین عملکرد دانه به لاین G1 تعلق داشت. از این‌رو با توجه به عملکرد بالا و دیگر خصوصیات مطلوب زراعی، لاین‌ G2 و رقم کریم برای کشت در شرایط دیم کوهدشت و اقلیم‌های همسان توصیه می‌شوند.

کلیدواژه‌ها